26. Feb, 2015

طرز تهیه جوانه ها در خانه

 مفیدترین و بی‌دردسرترین غذایی كه می‌توان در زمان ما پیدا كرد، آن‌هایی هستند كه به وسیله‌ی خود ما و در خانه درست می‌شوند. تهیه‌ی جوانه‌ها كار بسیار آسانی است و ما ایرانیان به خصوص با سبز كردن انواع دانه‌ها برای سبزی شب عید، آشنایی زیادی با تهیه‌ی جوانه داریم

 محل تهیه‌ی جوانه باید كمی گرم باشد. مثلا یك طاقچه‌ی بالای شوفاژ یا نزدیك اجاق و یا یك قفسه كه هوا در آن جریان داشته ولی سرد نباشد، بسیار مناسب است.
برای آن كه گردوغبار روی جوانه ننشیند خوب است روی شیشه یا سینی را با پارچه‌ای نازك بپوشانید. توجه كنید كه از هر یك قاشق غذاخوری دانه‌ی غلات، هشت قاشق جوانه به دست می‌آید.

وسایل لازم برای تهیه جوانه:
- یك شیشه‌ی دهان گشادِ نسبتاً بزرگ یا یك سینی كوچك كه لبه‌ی آن اندكی بلند باشد.
- یك تكه ململ یا تنظیف و چند كش لاستیكی.
- یك آب‌كش و یا یك چای صاف كن بزرگ.

روش تهیه:
- دانه را یك شب تا صبح در آب خیس كنید و آن را در جای نیم گرمی بگذارید (بعضی دانه‌ها نیاز به خیس كردن ندارند).
- پس از خیساندن و آب‌كش كردن، آن را به آرامی زیر شیر آب بگیرید و سپس در همان آب‌كش بگذارید، آبش خوب جدا شود تا نپوسد.
- آن را در شیشه و یا سینی كوچك بریزید و پارچه‌ا‌ی مرطوب روی آن بكشید و هر صبح و شب عمل شستن (به آرامی) و آب‌كش كردن را تكرار كنید. در تابستان وقتی هوا خیلی گرم است عمل شستن را سه بار در شبانه‌روز تكرار كنید. در تمام این مدت ظرف را در محلی تاریك و نسبتاً گرم نگه دارید. توجه كنید كه باید اندكی آب در ته دانه‌ها موجود باشد.
- اگر حرارت حدود 70 درجه‌ی فارنهایت (حدود  22 درجه‌ی سانتی‌گراد) و محل تاریك باشد، دانه خیلی زود جوانه می‌زند. بستگی به نوع دانه، بین سه تا پنج روز و گاهی بیش‌تر جوانه آماده است. اكنون آن را پشت پنجره رو به آفتاب بگذارید و جوانه را همیشه مرطوب نگاه دارید تا اندكی بیش‌تر رشد كند (آب‌كش كردن را فراموش نكنید).
- پس از یك تا دو روز ماندن در جلوی نور خورشید، جوانه آماده‌ی خوردن است. آن را یك بار دیگر به آرامی آب‌كش كنید و در ظرفی در بسته در یخچال نگاه دارید و به تدریج مصرف كنید.
اگر بخواهید پوسته‌ی روی بعضی از جوانه‌ها (مانند ماش یا سویا) را از آن‌ها جدا كنید، جوانه‌ی آماده شده را در كاسه‌ای بریزید و آن را پر از آب كنید. سپس به آرامی آن را به هم بزنید. پوسته‌ها روی آب می‌آیند، ولی بهتر است پوسته‌ها را از جوانه‌ها جدا نكنید زیرا همین پوسته‌ها دارای مقدار زیادی الیاف‌اند كه برای دستگاه گوارش بسیار مفید است.

بعضی دانه‌ها زودتر و برخی دیرتر جوانه می‌زنند ولی اگر دانه كهنه باشد جوانه نمی‌زند. همیشه بهترین نوع دانه را بخرید و تا آن‌جا كه ممكن است دانه‌هایی را بخرید كه به آن سموم نباتی نزده‌‌اند.
بدین گونه انواع مختلف مواد معدنی را با خوردن جوانه‌ها به بدن خود می‌رسانید. می‌توانید دانه‌ی هر نوع سبزی را سبز و سپس مصرف كنید (به جز سیب‌زمینی، گوجه فرنگی و لوبیا چشم بلبلی كه مسموم كننده‌اند).
آسان‌ترین دانه‌ها برای جوانه زدن عبارتند از: یونجه، ماش، عدس، شنبلیله، تربچه، نخود و گندم و پس از آن‌ها تخمه‌ی آفتاب‌گردان، كدو، كنجد، برزك، نعناع و سپس انواع لوبیاها مانند سویا و نیز جو، ذرت و ارزن. از میان جوانه‌ها، دانه‌ی سویا بسیار مغذی است. توجه كنید كه دانه‌ی سویا تازه باشد، پوستش شكسته نباشد و دانه، نیمه نشده باشد.

زمان لازم برای تهیه‌ی جوانه‌ها:
الف- دانه‌هایی كه باید حدود 6 تا 8 ساعت خیس كرد:
یونجه (مدت جوانه زدن:  5- 6 روز)
شنبلیله (مدت جوانه زدن: 3-4 روز)
تربچه (مدت جوانه زدن: 4- 5 روز)
كنجد (مدت جوانه‌زدن: 1- 2 روز)
ب- دانه‌های زیر را باید حدود 10 تا 18 ساعت خیس كرد:
نخود (مدت جوانه زدن 3-4 روز)
عدس (مدت جوانه زدن: 3- 5 روز)
ماش (مدت جوانه زدن: 3- 5 روز)
سویا (مدت جوانه زدن: 3- 5 روز)
آفتاب گردان (مدت جوانه زدن: 1- 2 روز)
گندم (مدت جوانه زدن: 2- 3 روز)
ارزن (مدت جوانه زدن: 3-4 روز)
منبع:‌‌ آشپزباشی